Rys. 1, Rys. 2, Rys. 3 przedstawiają schematycznie architekturę strefy subdukcji [1]. Podstawowe jej elementy to:

• Płyta dolna zbudowana jest z litosfery oceanicznej, która jest zimna i gęstsza niż znajdująca się pod nią astenosfera. W górnej części składa się z bazaltu, a w dolnej części z gabra i perydotytu [2]. Płyta dolna jest wciągana pod płytę górną i zanurza się w astenosferze, tracąc swój charakter na głębokości około 700 km [3], [4]. Pogrążaniu płyty dolnej towarzyszą trzęsienia ziemi, których ogniska w płaszczu wyznaczającą strefę Wadati-Benioff (zob. Związek trzęsień ziemi z tektoniką płyt ), [5].
• Płyta górna ma charakter, skład i budowę zależną od typu subdukcji. W przypadku typu andyjskiego płyta górna jest litosferą kontynentalną ( Rys. 1 ), [6].

Część przysubdukcyjna płyty górnej ma charakter orogeniczny (tzw. orogen bezkolizyjny), gdzie skały są silnie zdeformowane. Strefa ta jest silnie wypiętrzona. W przypadku Andów wysokość przekracza znacznie 6 km. Strefa oddalona od subdukcji jest znacznie niższa (zob. Orogeny bezkolizyjne ).

W subdukcji typu japońskiego ( Rys. 2 ), [7], [8], w skład płyty górnej wchodzi zarówno litosfera kontynentalna, jak i litosfera oceaniczna. Strefa bliżej subdukcji w przypadku Japonii jest reprezentowana przez oderwany fragment kontynentu ze znaczną ilością skał wulkanicznych. Strefa oddalona od subdukcji zbudowana jest wyłącznie z litosfery oceanicznej.
W subdukcji typu mariańskiego ( Rys. 3 ), [9] mamy do czynienia z konwergencją ocean-ocean. W skład płyty górnej wchodzi litosfera oceaniczna oraz skały wulkaniczne morskiego łuku wyspowego.

Obszar przedłukowy (ang. forearc) znajduje się u czoła płyty górnej [10]. W jego skład wchodzą:

• rów oceaniczny,
• pryzma akrecyjna,
• basen przedłukowy.

Rowy oceaniczne to najgłębsze, wąskie i długie topograficzne zagłębienia dna oceanu, współcześnie osiągające maksymalną głębokość 11 034 m p.p.m. w Rowie Mariańskim (mariański typ subdukcji). Na ogół rowy oceaniczne są 3-6 km głębsze od równi abysalnych, od których są oddzielone niewielkim podniesieniem zewnętrznym [11].
Pryzma akrecyjna jest strukturą zawierającą bogaty inwentarz utworów pochodzących zarówno ze zdarcia z płyty dolnej, jak i z płyty górnej [12]. Z płyty dolnej pochodzą głębokomorskie osady, rzadziej fragmenty skorupy oceanicznej ( Rys. 4A). Z płyty górnej pochodzą osady z jej erozji, przenoszone do rowu osuwiskami podmorskimi, spływami i prądami zawiesinowymi. Miąższość utworów pryzmy jest różna, od nieznacznej (mówimy wtedy o braku pryzmy) w subdukcji typu mariańskiego do kilkukilometrowej w subdukcji typu andyjskiego. Pryzmę budują ponasuwane na siebie łuski. Oddzielona jest od płyty dolnej nasunięciem, zwanym głównym odkłuciem [13]. W Karpatach pojęciem pryzmy określa się cały materiał nasunięty na płytę europejską, w tym miąższe kompleksy fliszowe ( Rys. 4B), [14].

Rysunek 4: A: utwory pryzmy akrecyjnej powstałej u frontu płyty północnoamerykańskiej, należące do melanżu franciszkańskiego (Kalifornia, USA). Fot. Peter D. Tillman, Franciscan melange + radiolarite.jpg, licencja CC BY-SA 2.0, źródło: Wikimedia Commons ; B: flisz należący do pryzmy karpackiej (Beloveža, Słowacja). Fot. – archiwum aut.

Basen przedłukowy znajduje się pomiędzy pryzmą akrecyjną, a łukiem wulkanicznym (zob. Baseny sedymentacyjne a tektonika płyt ). Gromadzi osady z erodowanego łuku, czyli materiał wulkanoklastyczny, a w przypadku subdukcji typu andyjskiego i japońskiego, materiał pochodzący z erodowanej skorupy kontynentalnej, przenoszony, podobnie jak w przypadku pryzmy akrecyjnej osuwiskami podmorskimi, spływami i prądami zawiesinowymi. Znajdują się w nim również osady hemipelagiczne. W odróżnieniu od pryzmy akrecyjnej, osady te są słabo zdeformowane [15].
Łuk wulkaniczny [3], [1], [16] to morfologiczne wyniesienie płyty górnej. W większości wypadków jest on, co podkreśla nazwa, związany z występowaniem wulkanizmu. W subdukcji typu mariańskiego, jest to łuk wysp zbudowanych w całości z materiału wulkanicznego pochodzącego z przetopionej litosfery oceanicznej i płaszcza. W przypadku subdukcji typu japońskiego, łuk wysp zbudowany jest z mieszaniny skorupy kontynentalnej i materiału wulkanicznego. Materiał ten pochodzi z przetopionej litosfery oceanicznej i płaszcza, epizodycznie wznosząca się magma jest zmieszana również z materiałem pochodzącym ze skorupy kontynentalnej. W subdukcji typu andyjskiego, część łuku może być pozbawiona wulkanów. Jeżeli wulkany występują, zbudowane są z materiału pochodzącego z przetopionej litosfery, zmieszanego z materiałem pochodzącym ze skorupy kontynentalnej.
Obszar załukowy (marginalny) tworzy się na płycie górnej za łukiem wulkanicznym [17], [18]. W subdukcji typu andyjskiego jest to obniżenie kontynentalnej płyty górnej. W przypadku subdukcji typu mariańskiego tworzy się basen załukowy, którego podłożem jest skorupa oceaniczna. W subdukcji typu japońskiego tworzy się basen załukowy (zob. Baseny sedymentacyjne a tektonika płyt ) z nową strefą akrecji ( Rys. 2 ). Basen tego typu często rozwija się w pełen ocean, na przykład mezozoiczny ocean Tetydy [19].