Celuloza
Celuloza jest liniowym polisacharydem składającym się z jednostek D – glukozy połączonych wiązaniami β-1,4-glikozydowymi. Wzór strukturalny celulozy przedstawiono na Rys. 1.
Celuloza należy do grupy związków organicznych, które są najbardziej rozpowszechnione na ziemi. Jest ona głównym składnikiem strukturalnym ścian komórkowych roślin wyższych, niektórych grzybów, bakterii i glonów. Celuloza nazywana jest również błonnikiem i jest ona nierozpuszczalna w wodzie, a także w rozpuszczalnikach organicznych [1]. Wykazuje również bardzo dużą odporność na działanie kwasów rozcieńczonych, jedynie kwasy stężone powodują hydrolizę celulozy. Celulozę można rozpuścić w odczynniku Schweizera, który otrzymuje się poprzez rozpuszczenie wodorotlenku miedzi II w stężonym wodnym roztworze amoniaku. Enzymy zwane celulazami, należące do hydrolaz, powodują rozerwanie wiązań β-1,4-glikozydowych występujących pomiędzy cząsteczkami glukozy. Celulazy katalizują reakcję hydrolizy wiązań β-1,4-glikozydowych występujących w celulozie, co ostatecznie prowadzi do wytworzenia glukozy [2]. Człowiek i wiele ssaków nie posiada zdolności do wytwarzania celulaz, w związku z tym celuloza (błonnik) nie jest trawiona w ich przewodzie pokarmowym. W przewodzie pokarmowym przeżuwaczy znajdują się bakterie, które wytwarzają celulazy. Dzięki nim zwierzęta te przetwarzają błonnik i wykorzystują go jako źródło energii. Pomimo, że celuloza nie jest trawiona przez organizm człowieka, to błonnik usprawnia pracę układu pokarmowego (przyspiesza perystaltykę jelit).
Celuloza podczas estryfikacji tworzy estry celulozy, które mają duże znaczenie handlowe i znalazły zastosowanie jako rozpuszczalniki, kompozyty, laminaty, a w medycynie są używane jako substancje umożliwiające kontrolowane uwalnianie leków. Celuloza w tabletkach może być używana jako substancja wiążąca, wypełniająca lub rozsadzająca. Najbardziej popularnymi estrami celulozy są: octan celulozy (CA), propionian octanu celulozy (CAP) i maślan octanu celulozy (CAB).