Do grupy chromowców zaliczamy pierwiastki 6 grupy układu okresowego: chrom, molibden, wolfram i seaborg ( Rys. 1 ).

W Tabela 1 podano najważniejsze właściwości chromowców.

Występowanie i otrzymywanie

Chrom występuje w przyrodzie w ilości 0,02 \( \% \), zawartość molibdenu wynosi 0,00015 \( \% \), natomiast wolframu 0,00016 \( \% \). Seaborg jest pierwiastkiem nietrwałym, pierwszy raz otrzymano go w 1974 roku w Berkeley (USA) [1]. Odkrycie to potwierdzono w Dubnej (ZSRR, obecnie Rosja).
Chrom w przyrodzie występuje w postaci chromitu \( FeCr_2O_4 \) oraz krokoitu \( PbCrO_4 \). Cr(III) można znaleźć w minerałach glinu i niektórych glinokrzemianach, zielony kolor szmaragdów oraz czerwony rubinów to zasługa niewielkiej ilości chromu.
Molibden występuje w postaci siarczku - molibdenitu \( MoS_2 \) oraz molibdenianów: wulfenitu \( PbMoO_4 \) i powellitu \( CaMoO_4 \).
Wolfram w przyrodzie tworzy głównie wolframiany, jak wolframit \( (Fe,Mn)WO_4 \) i szelit \( CaWO_4 \).

Chrom otrzymuje się najczęściej w postaci ferrochromu w wyniku redukcji chromitu węglem:

Molibden uzyskuje się z siarczku po wstępnym wyprażeniu w powietrzu:

a następnie redukcji tlenku wodorem w temperaturze 800-1400K:

Wolfram otrzymuje się podobnie, jak molibden, po wstępnej przeróbce przez redukcję tlenku wodorem:

Właściwości fizyczne

Metaliczny chrom jest błękitno-białym metalem, bardzo odpornym na korozję ( Rys. 2 ).
Molibden jest srebrzystobiałym wysokotopliwym metalem o wysokiej twardości.

Wolfram w formie metalicznej ma ciemnoszare zabarwienie. Metal ten wykazuje najwyższą temperaturę topnienia spośród wszystkich pierwiastków. W temperaturze bliskiej 0K staje się nadprzewodnikiem.

Właściwości chemiczne

Związki chromu na różnych stopniach utlenienia różnią się zabarwieniem ( Rys. 3 ).

Chrom jest metalem odpornym na korozję na skutek pasywacji tlenkiem chromu (III) w reakcji z tlenem z powietrza

Mo również ulega pasywacji.

Dzięki pasywacji jest odporny na działanie tlenu, wody, zasad, kwasów, a nawet wody królewskiej.

Informacja dodatkowa 1: Zastosowanie

Chrom stosowany jest jako zewnętrzna, nanoszona galwanicznie, warstwa pokrywająca elementy stalowe, poprawiająca ich wygląd oraz chroniąca przed korozją. Ze względu na własności pasywne stanowi dodatek stopowy stali nierdzewnych i kwasoodpornych, np. stal 18/8 - 18 \( \% \) Cr, 8 \( \% \) Ni. Poprawia także odporność na ścieranie, twardość, a więc również odporność na zużycie.

Molibden stosuje się jako dodatek w stalach wysokoodpornych i wysokotemperaturowych (np. stopy marki Hastelloy są bardzo odporne na wysoką temperaturę i korozję w roztworach chlorków). Jest stosowany w celu poprawy hartowności oraz zwiększenia twardości wtórnej. Stopy z zawartością Mn są używane w przemyśle lotniczym i zbrojeniowym oraz elektronicznym. Dodatek Mo w stali kwasoodpornej powoduje jej odporność na korozję wżerową, powodowaną obecnością chlorków ( Rys. 4 ).

Rysunek 4: Widoczne plamy korozji wżerowej na stali chromowej, spowodowane zbyt niską zawartością molibdenu.

Izotop 99Mo znajduje zastosowanie w przemyśle nuklearnym.

Wolfram, jako dodatek stopowy do stali, w znaczny sposób polepsza jej odporność na ścieranie i poprawia właściwości wytrzymałościowe. Stosowany jest jako dodatek do wysokogatunkowej szybkotnącej stali do wyrobu noży do skrawania metali, z jego stopów sporządza się elektrody lamp elektronowych i rentgenowskich, włókna żarowe itp. W piecach wolframowych można uzyskiwać temperatury powyżej 2300K.

Najważniejsze związki

\( FeCr_2O_4 \) chromit, posiada silne własności diamagnetyczne, stosowany był jako aktywna warstwa w taśmach magnetycznych.
Sole Cr(III) i Cr(VI) są wykorzystywane w fotochemii i technikach kolorymetrycznych.
\( Cr_2O_3 \) tlenek chromu (III) (zieleń chromowa) jest używany jako pigment, służy do barwienia szkła i szkliwa.
\( K_2SO_4·Cr_2(SO_4)_3 ⋅24H_2O \) ałun chromowo-potasowy stosowany jest w przemyśle garbarskim.
\( PbCrO_4 \) chromian ołowiu jest używany jako żółta farba mineralna, właśnie temu pigmentowi zawdzięczają kolory "Słoneczniki" Van Gogha, [2].
\( K_2Cr_2O_7 \) dwuchromian potasu rozpuszczony w stężonym kwasie siarkowym (chromianka) ma silne właściwości utleniające. ( Rys. 5 )

\( WC \) węglik wolframu dzięki wysokiej twardości służy do wyrobu materiałów ściernych i narzędzi - jest głównym składnikiem widii (wiertła widiowe), ze względu na wysoką twardość i ciężar właściwy znalazł zastosowanie w pociskach przeciwpancernych z utwardzanym rdzeniem.