Wodorotlenki
Wodorotlenki są to związki zbudowane głównie z metali i grupy wodorotlenowej o ogólnym wzorze:
gdzie:
\( \ce{M} \)– metal,
\( \ce{n} \) – współczynnik liczbowo równy wartościowości metalu
Nazwy wodorotlenków metali o stałej wartościowości tworzy się dodając do słowa "wodorotlenek" nazwę metalu, np.
\( \ce{LiOH} \) - wodorotlenek litu
\( \ce{KOH} \) - wodorotlenek potasu
\( \ce{Ba(OH)_2} \) - wodorotlenek baru
\( \ce{Mg(OH)_2} \) - wodorotlenek magnezu
\( \ce{Al(OH)_3} \) - wodorotlenek glinu
\( \ce{Zn(OH)_2} \) - wodorotlenek cynku
W przypadku metalu o zmiennej wartościowości na końcu nazwy, umieszcza się w nawiasie wartościowość metalu w związku:
\( \ce{Fe(OH)_2} \) - wodorotlenek żelaza(II)
\( \ce{Fe(OH)_3} \) - wodorotlenek żelaza(III)
\( \ce{Sn(OH)_2} \) - wodorotlenek cyny(II)
\( \ce{Sn(OH)_4} \) - wodorotlenek cyny(IV)
\( \ce{Ni(OH)_2} \) - wodorotlenek niklu(II)
\( \ce{Ni(OH)_3} \) - wodorotlenek niklu(III)
Otrzymywanie wodorotlenków
1. Reakcja syntezy pomiędzy tlenkiem zasadowym a wodą
2. Reakcja litowców i berylowców z wodą
3. Wodorotlenki trudno rozpuszczalne w \( \ce{H_2O} \) otrzymuje się w reakcji strącania osadu; reakcja pomiędzy rozpuszczalną solą danego metalu i wodorotlenkiem o silnych właściwościach zasadowych
Właściwości chemiczne, reaktywność wodorotlenków
Ze względu na właściwości chemiczne można wyróżnić wodorotlenki zasadowe i amfoteryczne. Wodorotlenki zasadowe to wodorotlenki litowców i berylowców (z wyjątkiem \( \ce{Be(OH)_2} \)).
1. wodorotlenki zasadowe reagują z kwasami dając sól i wodę (reakcja zobojętniania):
2. wodorotlenki amfoteryczne to takie które reagują zarówno z kwasami jak i zasadami. W reakcji z kwasami zachowują się jak zasada, a w reakcji z zasadą zachowują się jak kwas:
Powyższy zapis reakcji z zasadą jest uproszczony i produkt tej reakcji wystepuje tylko w fazie stałej. W roztworach produktami są związki kompleksowe:
reakcja z kwasem:
lub jonowo:
reakcja z zasadą:
uproszczona
w roztworze:
lub jonowo:
W obu przypadkach cynk występuje na tym samym stopniu utlenienia, ale produktem każdej z tych reakcji jest inna sól; w pierwszym przypadku tworzy się siarczan cynku, w drugim przypadku cynkan sodu.
reakcja z kwasem:
lub jonowo:
reakcja z zasadą:
uproszczona:
w roztworze:
lub jonowo:
Do najczęściej spotykanych wodorotlenków amfoterycznych należą: \( \ce{Al(OH)_3, Be(OH)_2, Pb(OH)_2, Cr(OH)_3, Sn(OH)_2, Sn(OH)_4, Sb(OH)_3, Sb(OH)_5, As(OH)_3} \) i inne.