Chitozan (deacetylochityna) jest polisacharydem otrzymywanym podczas alkalicznej deacetylacji chityny. Stosunek glukozaminy do N-acetyloglukozaminy podaje stopień deacetylacji chitozanu. Chitozan jest nietoksyczny, biozgodny i całkowicie biodegradowalny. Wzór chemiczny chitozanu przedstawia Rys. 1.
Głównymi źródłami chityny są muszle mięczaków (krabów, krewetek, homarów). Chityna jest to bezbarwny lub lekko biały proszek otrzymywany z pancerzy skorupiaków [1]. Proces wytwarzania chityny polega na odbiałczeniu roztworem NaOH i demineralizacji rozcieńczonym roztworem kwasu HCl surowych pancerzy skorupiaków. Chitozan jest wytwarzany przez deacetylację chityny przez kilka godzin przy użyciu \( 40-50\% \) wodnego roztworu zasady sodowej w temperaturze od \( 100-160^{\circ} C \). Powstały chitozan ma stopień deacetylacji do 0,95.
Zastosowanie chitozanu jest bardzo szerokie. Ze względu na swoje antybakteryjne i przeciwzapalne działanie chitozan jest stosowany w medycynie, m.in. jako składnik materiałów opatrunkowych. Chitozan posiada właściwości mukoadhezyjne dzięki czemu bardzo dobrze pokrywa mokre powierzchnie, np. skórę i błony śluzowe. Polimer ten jest jako bardzo dobrym nośnikiem leków, a dzięki mukoadhezyjnym właściwościom leki zostają związane z miejscem swojego działania, tj. błonach śluzowych [2]. Z chitozanu są wytwarzane powłoki, które są następnie nanoszone na powierzchnię biomedycznych stopów magnezu wykorzystywanych jako implanty ortopedyczne. Powłoki tego typu są modyfikowane poprzez dodatek antybakteryjnych nanocząstek lub dodatek antybiotyków [3].
Bibliografia
1. Rudnik E.: 10 – Compostable Polymer Materials: Definitions, Structures, and Methods of Preparation (pp. 189-211). In: Ebnesajjad S. (Ed.), Handbook of Biopolymers and Biodegradable Plastics, Elsevier, Oxford 2013, dostęp:14.12.20202. Raafat D., Sahl H.-G.: Chitosan and its antimicrobial potential – a critical literature survey, Microbial Biotechnology 2009, Vol. 2, Iss. 2, pp. 186-201, dostęp:14.12.2020
3. Sankara Narayanan T. S. N., Park I.-S., Lee M.-H. (Eds.): Surface Modification of Magnesium and its Alloys for Biomedical Applications, Elsevier 2015.