Skaleniowce (foidy) to grupa glinokrzemianów zbliżonych składem chemicznym do skaleni, różni je od nich mniejsza zasobność w krzemionkę.
Są to minerały, które krystalizują ze stopów zasadowych. Znaczenie skałotwórcze mają ( Rys. 1 ):
- leucyt \( K[AlSi_2O_6] \),
- analcym ( \( Na[AlSi_2O_6] x H_2O \)),
- nefelin ( \( KNa_3(AlSiO_4)_4 \)) [1], [2], [3], [4].
| Skład chemiczny | glinokrzemiany Na, Ca, K |
| Pokrój kryształu | słupowy, izometryczny |
| Układ krystalograficzny | regularny, trygonalny, heksagonalny, jednoskośny |
| Twardość w skali Mohsa | 5,0-6,0 |
| Łupliwość | niewyraźna |
| Przełam | nierówny, muszlowy |
| Gęstość | 2,1-2,6 \( g/cm^3 \) |
| Barwa | bezbarwny, zabarwiony na biało i szaro |
| Rysa | biała |
| Połysk | szklisty, tłusty |
| Inne własności | efekt kociego oka |
Znaczenie diagnostyczne dla skaleniowców ma twardość, połysk oraz zabarwienie kryształów ( Tabela 1 ). W skałach występują zwykle jako ziarna ksenomorficzne (zob. Struktury skał magmowych ). Identyfikacja makroskopowa skaleniowców może stwarzać trudności. W związku z tym, iż krystalizują tylko z magm niezasobnych w krzemionkę, nie będą współwystępowały z kwarcem. Skaleniowce wykazują słabą odporność na działalność czynników wietrzeniowych oraz stosunkowo łatwo ulegają przeobrażeniom w procesach hydrotermalnych [1].
.
Bibliografia
1. J. Żaba: Ilustrowany słownik skał i minerałów, Videograf II, Katowice 1993.2. A. Manecki, M. Muszyński: Przewodnik do petrografii, AGH Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne, Kraków 2008.
3. A. Bolewski, A. Manecki: Mineralogia szczegółowa, Wydawnictwo PAE, Warszawa 1993.
4. A. Manecki: Mineralogia szczegółowa, Mineralpress Kraków, Kraków 2019.