Loading...
 
Geologia. Ziemia i procesy endogeniczne
Pod redakcją:Tadeusz Słomka
Autorzy/Autorki:Anna Waśkowska, Tadeusz Słomka, Jan Golonka
Afiliacja autorów:AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska
Wydawca:Akademia Górniczo-Hutnicza im. St. Staszica w Krakowie
Data publikacji:2022
Recenzja: Prof. dr hab. Andrzej Ślączka, Uniwersytet Jagielloński
Prof. dr Pavol Rybár, Technische Universität Bergakademie Freiberg (Germany)
ISBN:978-83-963036-1-5

Geologia. Ziemia i procesy endogeniczne
Kordieryt i wollastonit

Kordieryt

Kordieryt ( Rys. 1A) występuje zwykle jako minerał poboczny i akcesoryczny w skałach metamorfizmu regionalnego (zob. Skały metamorfizmu regionalnego ), głównie w gnejsach i łupkach oraz w skałach metamorfizmu kontaktowego (zob. Skały metamorfizmu kontaktowego ), [1], [2], [3]. Jest rzadki w skałach magmowych, znajdowany jest głównie w pegmatytach [4]. Tworzy dostrzegalne makroskopowo przerosty pomiędzy indywidualnymi osobnikami. Powszechnie tworzy zbliźniaczenia polisyntetyczne.

Tabela 1: Cechy chemiczne i fizyczne kordierytu.
Skład chemicznyglinokrzemian Mg i Al
Pokrój kryształusłupowy, głównie krótkosłupowy
Układ krystalograficznyrombowy
Twardość w skali Mohsa7,0-7,5
Łupliwośćwyraźna w 1 kierunku, niewyraźna w 2 kierunkach
Gęstość2,52–2,78 \( g/cm^3 \)
Barwaniebieska w różnych odcieniach, rzadko czerwona, zielonkawa, brunatna lub bezbarwny
Rysabiała
Połyskszklisty
Innepleochroizm w kolorach żółtej, niebieskiej i fioletowej

Wollastonit

Wollastonit ( Rys. 1B) jest głównie produktem metamorfizmu kontaktowego lub kontaktowo-metasomatycznego (zob. Skały metamorfizmu kontaktowego ) skał węglanowych [5], [4]. Powstaje w wyniku reakcji węglanu wapnia z krzemionką [6]. Minerał ten tworzy zwykle białe wrostki w obrębie innych minerałów np. w kwarcu lub w agregatach chlorytowo-mikowych.

Tabela 2: Cechy chemiczne i fizyczne wollastonitu.
Skład chemicznykrzemian Ca
Pokrój kryształusłupowy (w odmianach pręcikowych, włóknistych), listewkowy lub blaszkowy
Układ krystalograficznytrójskośny
Twardość w skali Mohsa4,5-5,0
Łupliwośćw kilku kierunkach o różnym stopniu wyrazistości
Gęstość2,85–3,09 \( g/cm^3 \)
Barwabiała, biało-szara
Rysabiała
Połyskszklisty, perłowy

A: kordieryt, B: wollastonit. A: fot. Krzysztof Szopa ; B: fot. Piotr Strzeboński. Wykorzystano za zgodą autorów.
Rysunek 1: A: kordieryt, B: wollastonit. A: fot. Krzysztof Szopa ; B: fot. Piotr Strzeboński. Wykorzystano za zgodą autorów.

Bibliografia

1. A. Manecki, M. Muszyński: Przewodnik do petrografii, AGH Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne, Kraków 2008.
2. A. Bolewski, A. Manecki: Mineralogia szczegółowa, Wydawnictwo PAE, Warszawa 1993.
3. A. Manecki: Mineralogia szczegółowa, Mineralpress Kraków, Kraków 2019.
4. J. Żaba: Ilustrowany słownik skał i minerałów, Videograf II, Katowice 1993.
5. M. Borkowska, K. Smulikowski: Minerały skałotwórcze, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1973.
6. K. Kozłowski, J. Żaba, F. Fediuk: Petrologia skał metamorficznych, Uniwersytet Śląski, Katowice 1986.
Zaloguj się/Zarejestruj w OPEN AGH e-podręczniki
Czy masz już hasło?

Hasło powinno mieć przynajmniej 8 znaków, litery i cyfry oraz co najmniej jeden znak specjalny.

Przypominanie hasła

Wprowadź swój adres e-mail, abyśmy mogli przesłać Ci informację o nowym haśle.
Dziękujemy za rejestrację!
Na wskazany w rejestracji adres został wysłany e-mail z linkiem aktywacyjnym.
Wprowadzone hasło/login są błędne.