Powszechne minerały z grupy serpentynu to chryzotyl, antygoryt, lizardyt ( Rys. 1 ). Minerały te zwykle współwystępują ze sobą, przeplatając lub przerastając się wzajemnie. To powoduje powstanie charakterystycznego efektu plamistości, który dostrzegalny jest w skałach.
| Skład chemiczny | zasadowe krzemiany Mg, rzadziej Ni, Fe, Al i Mn |
| Pokrój kryształu | płytkowy, blaszkowy, łuseczkowy, włóknisty |
| Układ krystalograficzny | jednoskośny |
| Twardość w skali Mohsa | 2,5-6,0 |
| Łupliwość | doskonała w 1 kierunku (za wyjątkiem chryzotylu, który nie wykazuje łupliwości) |
| Gęstość | 2,2–2,7 \( g/cm^3 \) |
| Barwa | w różnych odcieniach zielonego, białego i szarego |
| Rysa | biała lub szarozielona |
| Połysk | szklisto-tłustawy, perłowy |
| Inne | chryzotyl jest giętki i sprężysty |
Antygoryt i lizardyt tworzą kryształy o pokroju płytkowym ( Tabela 1 ), (zob. Pokrój minerałów i forma skupień ), [1], [2], [3]. Dla chryzotylu typowe są kryształy pokroju włóknistego, a skupiska takich kryształów nazywane są azbestem chryzotylowym [4]. Minerały z grupy serpentynu są dominującym komponentem serpentynitów, w których największy udział mają antygoryt i chryzotyl (zob. Skały niskich ciśnień i temperatur (facja zieleńcowa i zeolitowa) ), [1]. Występują jako poboczne lub akcesoryczne składniki w wielu różnych skałach metamorficznych. Mogą powstawać również w wyniku procesów hydrotermalnych i wietrzeniowych [5].
Bibliografia
1. M. Borkowska, K. Smulikowski: Minerały skałotwórcze, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1973.2. A. Bolewski, A. Manecki: Mineralogia szczegółowa, Wydawnictwo PAE, Warszawa 1993.
3. A. Manecki: Mineralogia szczegółowa, Mineralpress Kraków, Kraków 2019.
4. A. Manecki, M. Muszyński: Przewodnik do petrografii, AGH Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne, Kraków 2008.
5. J. Żaba: Ilustrowany słownik skał i minerałów, Videograf II, Katowice 1993.