Geologia. Ziemia i procesy endogeniczne
Budowa wewnętrzna Ziemi
Skały i minerały
Tektonika płyt litosferycznych
Orogeneza i epejrogeneza
Trzęsienia Ziemi
Plutonizm
Wulkanizm
Skały magmowe i piroklastyczne
Metamorfizm
Skały metamorficzne
Staurolit
Staurolit ( Rys. 1 ) jest częstym składnikiem skał metamorfizmu regionalnego (zob. Rodzaje metamorfizmu ). Występuje w różnych odmianach łupków i gnejsów (zob. Skały średnich ciśnień i temperatur (facja amfibolitowa) ), zwykle jako składnik poboczny lub akcesoryczny. Rzadziej powstaje podczas przeobrażeń kontaktowych [1].
Tabela 1: Cechy chemiczne i fizyczne staurolitu.
| Skład chemiczny | zasadowy krzemian Al i Fe, rzadziej Mg i Zn |
| Pokrój kryształu | słupowy, tabliczkowy |
| Układ krystalograficzny | jednoskośny |
| Twardość w skali Mohsa | 7,0-7,5 |
| Łupliwość | niewyraźna w 1 kierunku |
| Gęstość | 3,74–3,83 \( g/cm^3 \) |
| Barwa | ciemnobrunatna, brunatno-czarna |
| Rysa | szaro-biała |
| Połysk | szklisty |
Nazwa staurolit (z gr.), która w tłumaczeniu znaczy kamień krzyżowy, nawiązuje do typowych form zbliźniaczeń krzyżowych ( Rys. 1 ), (zob. Pokrój minerałów i forma skupień ), które powszechnie tworzy ten minerał [2]. Jest to jedna z jego cech identyfikacyjnych [3]. Staurolit jest odporny na czynniki wietrzne i wchodzi w generacje skał osadowych [4], [5].
Rysunek 1: Staurolit. A: w łupku łyszczykowym (czarne słupy), B-C: bliźniaki krzyżowe.
Bibliografia
1. A. Bolewski, A. Manecki: Mineralogia opisowa, Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków 1984.2. M. Borkowska, K. Smulikowski: Minerały skałotwórcze, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1973.
3. J. Żaba: Ilustrowany słownik skał i minerałów, Videograf II, Katowice 1993.
4. A. Manecki, M. Muszyński: Przewodnik do petrografii, AGH Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne, Kraków 2008.
5. A. Manecki: Mineralogia szczegółowa, Mineralpress Kraków, Kraków 2019.